Elektrik Enerji Piyasasında Arz-Talep Dengesi ve Fiyat Etkileşimi

Türkiye elektrik enerji piyasa yapısı 2000’li yılların başından itibaren hızlı bir değişim ve gelişim göstermektedir. Gelişen teknolojiyle beraber, yenilenebilir enerji kaynaklarının artan bir oranda sisteme dahil edildiği, büyük yada küçük ölçekli arz veya talep kısmında bulunan tüm paydaşların bir arada bulunduğu çok değişkenli/yönlü bir sistem oluşturulmuştur. Oluşturulan enterkonnekte sistem yapısıyla ülke sınırları içinde veya dışında farklı üretici ve tüketiciler arasından spot veya türev bazlı ticaretin kapıları açılmıştır. Dolayısıyla elektrik enerji piyasası çok oyunculu ve rekabetin serbest piyasa şartlarında gerçekleştiği bir ortama dönüşmüştür. Piyasa yapısı gereği bir yandan arz talep dengesi sağlanmaya çalışılırken bir yandan da fiyatlandırma süreçlerinin optimum şekilde tamamlanması gerekmektedir. Fiyatlandırma süreçleri arz talep dengesi başta olmak üzere, rekabet koşulları, devlet/özel sektör stratejik planlamaları/yatırımları, politik, ekonomik, sosyal olaylar ile diğer fiziksel etkenlere bağlı olarak etkilenmektedir. Buradaki etkilenme kısa, orta ve uzun vadede kendini gösterebilmektedir. Bu çalışmada arz talep dengesi temelinde güncel piyasa yapısındaki piyasa takas fiyatı değişimleri incelenmiştir. Gün öncesi piyasasında oluşan fiyatlar üzerindeki dış unsurların etki büyüklüğü ve süresi analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada kullanılan veriler, EPİAŞ raporlama ve şeffaflık platformları, YTBS yük tevzi bilgi sistemi veri tabanlarından elde edilmiştir.